Prikkelbaar darm syndroom: van buikklachten naar balans

Buikpijn, een opgeblazen gevoel, buikkrampen, obstipatie, winderigheid en dan weer diarree. Je bent naar de huisarts geweest met dit scala aan klachten, hebt alle onderzoeken gedaan waar niets uit kwam en krijgt uiteindelijk te horen: Prikkelbaar Darm Syndroom. Wat nu? Vraag je je af.

Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of Irritable Bowel Syndrome (IBS) is een chronische darmaandoening waar ongeveer 15% van de bevolking last van heeft. Het komt ook vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en symptomen kunnen starten op jonge leeftijd.  

Een exacte oorzaak van PDS is nog niet bekend. Er kunnen geen duidelijke lichamelijke oorzaken gevonden worden. Maar we weten inmiddels dat er verschillende factoren zijn die kunnen bijdragen, zoals: stress en psychologische factoren, veranderingen in de darmflora (disbalans tussen goede en slechte bacteriën in de darm), een verstoorde darmmotiliteit (door slechter functionerende spieren in de darmwand), een verhoogde gevoeligheid van de darmen en voeding.

Symptomen

Er zijn een aantal klachten die veel voorkomen bij PDS. Deze kunnen erg variëren in intensiteit en ernst. De meest voorkomende klachten bij PDS zijn:

• Buikpijn en/of krampen die gerelateerd zijn aan de ontlasting

• Problemen bij de ontlasting zoals diarree, obstipatie of een afwisseling van beide.

  • Soms ook het gevoel dat de darmen niet volledig geleegd zijn bij een toiletbezoek.

• Opgeblazen/opgezet gevoel door gasvorming in de darmen

• Winderigheid

• Soms ook slijm bij de ontlasting

Behalve deze symptomen kunnen er ook nog een heleboel andere klachten voorkomen zoals:

• Pijn in de rug en pijn bij het vrijen

• Misselijkheid

• Vermoeidheid

• Snelle verzadiging bij het eten

• Stemmingsstoornissen zoals depressie

• Slaapproblemen

En bij sommige symptomen moet je een arts verder raadplegen zoals bij bloed bij de stoelgang, plots veel afvallen zonder dat je daar moeite voor hebt gedaan, als de symptomen starten na je 50e of bij koorts.

Diagnose

De diagnose wordt vaak gesteld na het uitsluiten van andere aandoeningen door bijvoorbeeld bloedonderzoek of een colonoscopie en op basis van de symptomen. De diagnostische criteria voor PDS noemen ze de Rome IV-criteria.

Behandeling

Een genezing voor PDS is er helaas (nog) niet maar er zijn wel verschillende manieren om de symptomen te behandelen met behulp van:

• Aanpassingen in leefstijl

• Voeding

• Psychologische ondersteuning (yoga, meditatie of (hypno)therapie)

• Medicatie

Waar kan een diëtist jou bij helpen?

Er zijn verschillende diëten en voedingsadviezen die worden aanbevolen voor het prikkelbare darm syndroom. Het meest gebruikte dieet is het FODMAP-eliminatiedieet, waarbij je bepaalde soorten koolhydraten die moeilijk verteerbaar zijn en klachten kunnen veroorzaken, elimineert uit je voeding. Dit eliminatiedieet volg je in verschillende fases, waarbij het doel is te achterhalen welke voedingsmiddelen de meeste klachten veroorzaken. Er is ook het SIBO-dieet dat zich richt op het verminderen van bacteriële overgroei in de dunne darm, en het GAPS-dieet dat meer nadruk legt op het genezen van de darmwand en het herstellen van de darmflora met behulp van bottenbouillon en gefermenteerde voedingsmiddelen.

Samen met een diëtist kun je achterhalen wat voor jou het beste is, want iedereen heeft te maken met zijn of haar unieke situatie en gevoeligheden. En wat je wilt vermijden is dat je onnodig voeding elimineert die niet jouw klachten veroorzaakt.

Ook is aangetoond dat bij het prikkelbare darm syndroom het gebruik van probiotica een positief effect heeft. Daarbij is het wel van belang dat deze voldoet aan bepaalde voorwaarden om effectief te zijn, zoals voldoende KVE’s (tussen de 1 miljard en 50 miljard per dosis), een diversiteit aan bacteriestammen en maagsapresistente capsules. Een van de probiotica die ik bijvoorbeeld aanraad is die van Nutribites. Ik vind deze een mooie prijs/kwaliteit verhouding hebben. En let op: deze zullen je symptomen niet op zichzelf laten verdwijnen, maar werken ondersteunend in samenwerking met een passend (eliminatie)dieet en leefstijlveranderingen.

Heb jij onlangs de diagnose PDS gekregen of loop je al een tijdje met herkenbare klachten? Maak dan een afspraak zodat we dit samen kunnen aanpakken.