Go with your flow: balans vinden in de vrouwelijke cyclus (deel 1)

Balans begint bij begrijpen: mannen en vrouwen leven op een ander ritme

De dagcyclus van een man (24u)

Bij mannen schommelt het hormoon testosteron in een cyclus van ongeveer 24 uur. ’s Nachts stijgt het, met een piek in de ochtend tussen 6u en 10u. In de avond, tussen 17u en 21u, zakt het naar het laagste punt. Naarmate mannen ouder worden, maken ze minder testosteron aan.

Dagcyclus man. Bron: Leliefeld, Hermanus & Dohle, Gert. (2018). Mannelijk hypogonadisme, een update. Tijdschrift voor Urologie. 8. 10.1007/s13629-018-0235-2.

De maandcyclus van een vrouw (21-35 dagen)

Een normale menstruatiecyclus varieert tussen de 21 en 35 dagen. Ze bestaat uit twee fasen: de folliculaire en de luteale fase, gescheiden door de eisprong. Tijdens de cyclus schommelen de hormonen oestrogeen en progesteron. Oestrogeen helpt ook bij de ontwikkeling van vrouwelijke kenmerken en houdt botten en weefsels gezond. Progesteron bereidt het lichaam voor op een mogelijke zwangerschap, ondersteunt borstvoeding en regelt mee de lichaamstemperatuur.

Maandcyclus vrouw. Bron: Carmichael MA, Thomson RL, Moran LJ, Wycherley TP. The Impact of Menstrual Cycle Phase on Athletes' Performance: A Narrative Review. Int J Environ Res Public Health. 2021 Feb 9;18(4):1667. doi: 10.3390/ijerph18041667. PMID: 33572406; PMCID: PMC7916245.

Tijdens deze maandelijkse cyclus kunnen vrouwen allerlei symptomen of veranderingen ervaren. Die verschillen van vrouw tot vrouw en hangen vaak samen met de schommelingen van de hormonen oestrogeen en progesteron.

Herken de signalen van een verstoorde menstruatiecyclus

Een natuurlijke menstruatiecyclus (zonder gebruik van hormonale anticonceptie) geeft belangrijke informatie over de gezondheid van je lichaam. Heb je op je 16e nog geen eerste menstruatie gekregen? Heb je jouw menstruatie plots langer dan drie maanden achter elkaar niet gekregen? Heb je een cyclus die korter is dan 21 dagen of langer dan 35 dagen? Dan is het aangeraden om contact op te nemen met je huisarts of een gynaecoloog. Er kan dan sprake zijn van een menstruatiestoornis. Dit kan invloed hebben op je gezondheid en op je vruchtbaarheid. Door een mogelijke menstruatiestoornis vroeg op te sporen, kun je snel stappen ondernemen om je gezondheid en vruchtbaarheid te ondersteunen, zowel nu als in de toekomst.

Balans begint bij begrijpen: ontdek de kracht van zelfkennis

Elke vrouw ervaart hormonale schommelingen op een unieke manier, en deze kunnen sterk variëren van persoon tot persoon. Het is belangrijk te beseffen dat de symptomen die je tijdens je cyclus ervaart, afhankelijk zijn van je eigen hormonale niveaus. Daarom kan het nuttig zijn om na te denken: Zie jij een patroon van maandelijks terugkerende symptomen in je cyclus?

Het is volkomen normaal dat je verschillende emoties en fysieke reacties ervaart tijdens je cyclus. Evolutionair gezien zijn vrouwen zo ontworpen om zich voor te bereiden op voortplanting. Dit zien we duidelijk terug in onze cyclus: In de eerste fase, vlak na de menstruatie, maakt je lichaam zich klaar voor een mogelijke bevruchting. Tijdens de ovulatie, de vruchtbare periode, voel je je vaak zelfverzekerder, energiek, en gelukkiger, met een verhoogd libido – dit is je lichaam dat je aanmoedigt om je aan te trekken tot een partner. Als de eicel niet bevrucht wordt, komt de premenstruele fase, waarin je je soms wat verdrietiger, emotioneler of neerslachtiger kunt voelen. Dit is omdat het oorspronkelijke doel van de cyclus — zwangerschap en voortplanting — niet is bereikt, wat invloed kan hebben op je stemming en energie. Het lichaam reageert op de afwezigheid van bevruchting, wat kan leiden tot een natuurlijk gevoel van teleurstelling, zelfs als we ons dit niet altijd bewust zijn.

Een handige manier om je cyclus beter te begrijpen, is door je symptomen in kaart te brengen. Houd een paar maanden bij hoe je je voelt in de verschillende fasen van je cyclus. Dit kan via een dagboek of schrift of via apps zoals Fitr Woman, Wild.AI, Natural Cycles, Flo, Sporthorloge apps (Garmin, Polar, Fitbit), Clue, Ovia Fertility, Aavia. Dit geeft je niet alleen meer inzicht in je lichaam, maar het kan ook geruststellend werken wanneer je plotseling een bepaald gevoel hebt zonder duidelijke aanleiding. Weten waarom je je op een bepaalde manier voelt, kan al veel rust geven.

Balans begint bij begrijpen: ons lichaam is een prachtig, complex systeem. Leer het kennen, luister naar de signalen en go with your flow.